Viêm hạch hạnh nhân (nói theo tên Tây là viêm amidan) thường gặp, nhất là trong những ngày mưa gió. Đây rõ ràng là nỗi khổ của nhiều bệnh nhân, thậm chí là nỗi trăn trở của nhiều người lớn dù hạch của họ không viêm, vì đa số nạn nhân là trẻ con. Cha mẹ vui sao được khi con trẻ cứ vài ngày lại sốt, lại đau họng, khó nuốt...
Đừng tưởng cắt amidan là xong
Khỏi nói dông dài cũng hiểu mỗi lần viêm amidan là tất nhiên thêm một phen sức đề kháng của nạn nhân và của cả thân nhân bị xói mòn.
Viêm amidan, nếu không có cách ngăn chặn, sẽ dễ dàng trở thành đòn bẩy cho nhiều bệnh chứng khác nghiêm trọng hơn có cơ hội phát tán từ một điểm bắt đầu tưởng chừng như chuyện nhỏ, từ hai hạch hạnh nhân thay vì nằm yên trong vòm miệng lại viêm tấy, sưng mủ, bội nhiễm…
Trước đây, thầy thuốc thường khuyên bệnh nhân cắt bỏ amidan cho rồi nếu cứ nay viêm, mai tấy. Quyết định như vậy không hẳn là sai, bởi không lẽ vì bội nhiễm mà cơ thể bệnh nhân lâu ngày trở thành kho trữ thuốc kháng sinh với đủ thứ phản ứng phụ, nhất là khi thầy thuốc dù muốn cũng không thể nào chỉ dùng hoài một loại kháng sinh. Cũng vì phải dùng thuốc kháng sinh mỗi lần viêm amidan nên tình trạng lờn thuốc kháng sinh mới nhanh chân đến thế, đặc biệt là ở xứ mình - nơi thuốc kháng sinh được chào bán vô tư. Nhưng nếu tưởng mọi chuyện sẽ đâu vào đấy sau phẫu thuật thì lại nhầm.
Phẫu thuật cắt amidan đơn giản nhưng dễ xảy ra tai biến
Trước hết, tuy với kỹ thuật tiên tiến hiện nay, thao tác ngoại khoa vẫn chưa thể nào an toàn tuyệt đối. Bội nhiễm, xuất huyết hậu phẫu vẫn còn là vấn đề của bệnh nhân lẫn thầy thuốc. Nếu ở CHLB Đức hằng năm vẫn còn hơn 6.000 trường hợp tử vong do tai biến sau khi cắt bỏ amidan thì việc quyết định cắt bỏ hạch này trong hoàn cảnh y tế của xứ mình đương nhiên càng phải dè dặt hơn nữa.
Cắt bỏ amidan tuy trước mắt thấy nhẹ người nhưng sau đó thường khi phải đối đầu với tình trạng bội nhiễm nghiêm trọng hơn nhiều. Chính vì thế mà sau này, thầy thuốc coi trọng quan điểm sinh học đều đồng lòng cổ động cho biện pháp giữ kỹ hạch hạnh nhân thay vì xem amidan như đồ bỏ.
Sử dụng kháng sinh thực vật thay thế các loại kháng sinh tây y
Sử dụng thảo dược trong điều trị viêm amidan, viêm đường hô hấp vẫn là lựa chọn ưu tiên của người Việt Nam. Một thảo dược điển hình được mệnh danh là “kháng sinh thực vật” có tác dụng ức chế vi rút, kháng khuẩn tiêu viêm được nhiều chuyên gia đầu ngành đánh giá cao đó chính là rẻ quạt.
Theo đông y, rẻ quạt được xếp vào nhóm thanh nhiệt, tiêu độc, tán kết, tiêu đàm được dùng làm vị thuốc chính trong các bài thuốc điều trị viêm họng từ ngàn xưa.
Theo nghiên cứu của y học hiện đại phát hiện các chất flavonoid, isoflavonoid, iridal-tritecpenoid trong thân rễ và benzoquinon, phenol trong hạt. Ngoài ra trong thân rễ rẻ quạt còn có thành phần tectorigenin và tectoridin, chất tectoridin khi vào cơ thể theo đường uống sẽ phân hủy thành tectorigenin có tính kháng viêm rất mạnh, ức chế một số loại vi khuẩn vi rút gây bệnh đường hô hấp. Tính an toàn và tác dụng kháng viêm đường hô hấp trên của rẻ quạt đã được Tiến sĩ Lê Minh Hà cùng các cộng sự thuộc phòng hóa dược - Viện Hóa học các hợp chất thiên nhiên - Viện khoa học công nghệ Việt Nam đánh giá qua việc tách chiết các thành phần và thử nghiệm trên động vật thực nghiệm.
Hiện nay, để tăng cường hiệu quả và tiện cho việc sử dụng, rẻ quạt đã được dùng làm thành phần chính, kết hợp với một số dược liệu khác như: bán biên liên, bồ công anh, sói rừng đồng thời áp dụng theo dây chuyền hiện đại bào chế thành dạng viên nén tiện dùng mang tên Tiêu Khiết Thanh. Sản phẩm có tác dụng giảm triệu chứng sốt, đau họng, giảm viêm và đặc biệt hữu dụng đối với các trường hợp bị viêm amidan, khản tiếng, mất tiếng, tìm lại sự trong sáng của giọng nói, ngăn chặn bệnh tái phát. Tiêu Khiết Thanh dùng phù hợp cho những người có tính chất công việc phải thường xuyên nói nhiều, dễ mắc viêm thanh quản: như giáo viên, ca sĩ, phát thanh viên, người bán hàng…
Đối với người bị viêm amidan, sử dụng chế phẩm từ rẻ quạt được xem là biện pháp lâu dài có thể thay thế và khắc phục nhiều nhược điểm so với việc sử dụng các loại thuốc kháng sinh, kháng viêm từ tây y. Nhiều chuyên gia khuyên nên sát khuẩn tại chỗ bằng các dung dịch nước súc miệng chuyên biệt bằng thảo dược như Nutridentiz giúp loại sạch các ổ viêm nhiễm, hốc mủ amidan đồng thời làm liền, săn se niêm mạc họng đánh bật các tác nhân gây hại.
Hiện nay việc kết hợp viên uống Tiêu Khiết Thanh và nước súc miệng thảo dược Nutridentiz được xem là giải pháp toàn diện, đem lại hiệu quả tối ưu cho người bệnh.
Lời khuyên chuyên gia giúp phòng ngừa viêm amidan
Đáng tiếc là nhiều người vẫn chưa có được thông tin về một số biện pháp tương đối đơn giản để amidan nếu có viêm cũng thỉnh thoảng mà thôi, cũng không ở cường độ khiến gia chủ phải liệt giường liệt chiếu. Đó là 5 biện pháp:
- Ngâm chân trong nước nóng 10 phút sau cả ngày làm việc trong phòng máy lạnh, trên cánh đồng ngập nước hay dưới trời mưa tầm tã. Nên nhớ cảm giác lạnh ở lòng bàn chân kéo theo giảm thân nhiệt chính là điều kiện thuận tiện để lực lượng vi khuẩn sống chực chờ trong vòm miệng có dịp bùng phát.
- Giữ ống tai cho sạch. Chữa bệnh viêm tai giữa đến nơi đến chốn vì tai – mũi – họng bao giờ cũng trong thế môi hở răng lạnh. Chỗ này bội nhiễm thì chỗ lân cận sớm muộn cũng viêm tấy.
- Chữa sâu răng càng sớm càng tốt. “Nuôi” vi khuẩn trong kẽ răng, trên nướu răng thì đừng lấy làm lạ nếu amidan nay thì sưng mủ, mai sưng tấy.
- Thanh trùng vùng hầu họng vài lần trong ngày bằng dung dịch không gây kích ứng niêm mạc, chẳng hạn bằng nước trà pha chút mật ong. Đừng quên là các nhà nghiên cứu đã chứng minh mật ong vừa có tác dụng kháng khuẩn gây viêm xoang vừa làm lành vết thương lại thêm chống mùi hôi từ ổ viêm. Dùng nước trà súc miệng còn ức chế hoạt tính của vi khuẩn gây lở loét niêm mạc hầu họng.
- Giữ vùng cổ cho ấm, nhất là khi trở trời, bằng cách quấn khăn quanh cổ, tốt nhất trong lúc ngủ. Dân vùng Trung Âu đến nay vẫn dùng phương pháp quấn khăn trong có khoai tây luộc nóng để trị viêm amidan. Có thể thay khoai bằng cây thuốc có tinh dầu như quế, gừng, hồi… Dùng gì tùy ý, miễn sao cho ấm yết hầu.
Cơ thể không bỗng nhiên gắn thêm hai hạch hạnh nhân chỉ để trang trí. Cho nên, mạnh tay cắt bỏ quá vội vã rồi lấy gì thay thế? Nhưng nếu giữ lại mà không tạo điều kiện để amidan triển khai tác dụng phòng bệnh thì giữ làm gì?
Thu Phương
